Κυριακή 16 Ιουνίου 2013

Το τεχνικό σύστημα


«Στο παρελθόν η Φύση μάς επέβαλλε τον δικό της ρυθμό εξέλιξης, τώρα μας τον επιβάλλει η Τεχνική. Η Τεχνική δεν διαμεσολαβεί μόνο τη σχέση μεταξύ ανθρώπου και Φύσης, κι έπειτα μεταξύ ανθρώπου και τεχνικού περιβάλλοντος· διαμεσολαβεί και τη σχέση μεταξύ των ίδιων των ανθρώπων»
Το τεχνικό σύστημα
Είναι αδύνατον να καταλάβουμε τη σύγχρονη κοινωνία αν δεν γνωρίζουμε με σαφήνεια τον παράγοντα που κατά κύριο λόγο την καθορίζει, δηλαδή την Τεχνική. Η Τεχνική είναι πολύ ευρύτερη από την τεχνολογία: συνιστά το σύνολο των μέσων και των μεθόδων που επινοούνται και επιλέγονται ορθολογιστικά σε κάθε τομέα της ζωής, με αποκλειστικό κριτήριο την αποτελεσματικότητα σε κάθε δεδομένη στιγμή. Οφείλουμε αυτόν τον απλό και διαυγή ορισμό στον Ζακ Ελλύλ (1912-1994), ο οποίος υπήρξε ένας από τους πρώτους (1935) που αντιλήφθηκε τη βαρύτητα του τεχνικού φαινομένου στην κοινωνία μας και οπωσδήποτε ο πρώτος (1954) που περιέγραψε την Τεχνική και τα ουσιώδη χαρακτηριστικά της: αυτονομία, ενότητα, καθολικότητα, ολοποίηση, αυτομεγέθυνση, αυτοματισμός και αέναη πρόοδος, μεταξύ άλλων.

Στο "Τεχνικό Σύστημα" (1977), ξεκινώντας από έναν ευρύτατο διάλογο με μια πληθώρα σημαντικών στοχαστών -από τον Μάμφορντ, τον Μπωντριγιάρ και τον Λεφέβρ έως τον Αρόν, τον Μακλούαν και τον Ντεμπόρ-, ο Ελλύλ καταδεικνύει διεξοδικά ότι σήμερα η Τεχνική έχει αναπτυχθεί όχι μόνο ποσοτικά αλλά και ποιοτικά. Δεν αποτελεί απλώς τον καθοριστικό παράγοντα της σύγχρονης κοινωνίας. Η Τεχνική, κυρίως μέσω της διασύνδεσης όλων των επιμέρους τεχνικών παραγόντων που επέτρεψε η πληροφορική, έχει μετασχηματιστεί σε Σύστημα. Οι συνέπειες αυτής της εξέλιξης για τον άνθρωπο είναι πολυάριθμες και ζωτικής σημασίας.

Άραγε, μέσα από την ανατομία του Τεχνικού Συστήματος, ο Ζακ Ελλύλ "προέβλεψε σχεδόν τα πάντα", όπως θεωρεί ο μελετητής του, Ζαν-Λυκ Πορκέ; Πιστεύουμε πως η μελέτη του παρόντος βιβλίου θα βοηθήσει σημαντικά τον αναγνώστη να δώσει τη δική του απάντηση σε αυτό το ενδιαφέρον ερώτημα
http://effingo.be/documents/le-systeme-technicien-%E2%94%80-jacques-ellul/
Ο Ζακ Ελλύλ (1912-1994) γεννήθηκε στο Μπορντώ. Σπούδασε νομικά (διδάκτωρ το 1936) και δίδαξε στο Μονπελιέ, στο Στρασβούργο, στο Κλερμόν-Φεράν. Από το 1940 έως το 1944 συμμετείχε στην αντίσταση εναντίον των γερμανών κατακτητών. Μετά την απελευθέρωση της Γαλλίας, άρχισε να διδάσκει στο Μπορντώ, στο Ίδρυμα Πολιτικών Μελετών (από το 1947).
Συνέγραψε περισσότερα από εξήντα βιβλία και εκατοντάδες άρθρα με θέματα που εκτείνονται από την κοινωνιολογία, την τέχνη και την πολιτική έως το δίκαιο, τη θεολογία και την τεχνική. Από τα πολλά έργα του, που επηρέασαν πολύ την κοινωνική σκέψη στη Γαλλία και στις Η.Π.Α., αναφέρουμε τα ακόλουθα: "Η τεχνολογική/τεχνική κοινωνία", "Μεταμόρφωση του αστού", "Προπαγάνδες", "Η προδοσία της Δύσης", "Αναρχία και χριστιανισμός", "Η πολιτική αυταπάτη".
Επί τριάντα χρόνια ο Ζακ Ελλύλ παρέδιδε στους φοιτητές του έναν κύκλο μαθημάτων για τους διαδόχους του Μαρξ. Αυτά τα μαθήματα αποτελούν τον τόμο "Οι διάδοχοι του Μαρξ".
Τίτλοι στη βάση Βιβλιονέτ
(2013) Το τεχνικό σύστημα, Αλήστου Μνήμης
(2011) Η πολιτική αυταπάτη, Νησίδες
(2009) Αναρχία και χριστιανισμός, Νησίδες
(2008) Μεταμόρφωση του αστού, Νησίδες
(2007) Οι διάδοχοι του Μαρξ, Νησίδες
Συμμετοχή σε συλλογικά έργα
(1998) Η φωτιά του Προμηθέα, Νησίδες

« Η γλώσσα μάς επιτρέπει να προχωρήσουμε πέρα από την πραγματικότητα της απλής ύπαρξης σε  κάτι διαφορετικό από το αισθησιακά επαληθεύσιμο σύμπαν. Η γλώσσα δεν δεσμεύεται με την πραγματικότητα, αλλά και την ικανότητά της να δημιουργήσει αυτό το διαφορετικό σύμπαν, το οποίο μπορείτε να καλέσετε σουρεαλιστικό, μετα-ρεαλισμό, ή μεταφυσική. Για λόγους ευκολίας θα το ονομάσουμε η σειρά της αλήθειας. Η λέξη είναι ο δημιουργός,  ο ιδρυτής και παραγωγός της αλήθειας ».